☩ – Vasilis Angelopoulos
- book
- photography
Tο σκοτεινό τρυγόνι
“Η δημιουργική επέμβαση του φωτογράφου πάνω στη φωτογραφία, είτε κατά το στάδιο της λήψης είτε κατά το στάδιο της εκτύπωσης και τελικής επεξεργασίας, σημαίνει αφ’ ενός , απελευθέρωση της όρασης από την πραγματικότητα και αφ’ εταίρου ένταξη του φωτογραφικού αποτελέσματος στο πεδίο της τέχνης, αφού η φωτογραφία αρνείται εμπράκτως την μηχανική αναπαραγωγή της πραγματικότητας”.
Άρα η φωτογραφία δεν υπόκειται στην εξουσία του φαινομένου, αλλά το αναπλάθει δημιουργικά , όπως υπογραμμίζει στο απόσπασμα που παρέθεσα ο Δ.Τσατσούλης. Αποσκιρτώντας, η φωτογράφιση από την έννοια της μίμησης (όπου επίσης ήταν αιχμαλωτισμένες η ποίηση και η ζωγραφική ) ανοίγεται πια χειραφετημένη στη δημιουργική εμπνοή της τέχνης. Γιατί η μίμηση είτε με την θετική είτε με την αρνητική τιμή της ήταν στο κέντρο μιας ολόκληρης παράδοσης που την ήθελε να απεικονίζει πιστά τη φύση. Για παράδειγμα στον Πλάτωνα η τέχνη (η ποίηση) φυγόδικη από την κρίση της αλήθειας και της αρχετυπικής ιδέας, ταυτίζεται με το ψέμμα. “Τρίτη από της αληθείας” λοιπόν, ως κατώτερο, διαθλασμένο απεικόνισμα της.
[…]Οι φωτογραφίες του Αγγελόπουλου αποσπασματικές σαν θραύσματα ή αποτμήματα ενός όλου, δείχνουν μετονυμικά τον ακρωτηριασμό του ανθρώπου, τα μέλη που τον απαρτίζουν να γίνονται ομηρικά μέλεα. Συνοφρυωμένος, στη φάση αυτή τουλάχιστον, ο φωτογράφος νεύει προς την σκοτεινή πλευρά των πραγμάτων: Πόρτες μαύρες, ξεπατωμένες, εμφυλιοπολεμικές, που παραπέμπουν σε σκοτεινούς καταυλισμούς. Αλλού ένας ξύλινος σταυρός, μπηγμένος στο πουθενά, κατάρφανος, χωρίς συντρόφους προς παρηγορίαν των κεκοιμημένων. Τέλος το παιχνίδι ανάμεσα στο φώς και την σκιά, κάτι σαν το Αναγεννησιακό κιαροσκούρο. Επίσης λάμψεις που διασχίζουν ακαριαία τον χώρο, όγκοι βράχων μετέωροι σαν τα μετέωρα κλπ. Σ’ αυτό το τόξο κινείται το ασπρόμαυρο βλέμμα του Βασίλη. Δεν περιγράφω εδώ, όπως μπορεί να φαντάζεται ένας αφελής ή ξιπασμένος, μια κατορθωμένη τέχνη. Ο φωτογράφος μας έχει εξάλλου πολύ απόσταση να διανύσει, ως την λεγόμενη ωριμότητα.
Γιώργος Αριστηνός